Тоа според Царовска значи, прво целосно нов Закон за социјална заштита, со кој ќе се зголемат социјалните трансфери, но на начин што најдобро ќе бидат згрижени најсиромашните. Потоа би следувала новa реорганизиција на центрите за социјална заштита и нов Закон за работни односи.
– Засега се истражуваат три случаи, девојчето Р.И. и две сестри што од домот „25 Мај“ си заминале во 2015 година. Само наивните може да кажат дека не знаеле дека ова се случува. Системот вака функционирал со години и ги дава овие ефекти, тоа не е ниту е ново ниту е незнајно. Но за одговор на овој тип насилство и негрижа за децата не е виновна само една институција, туку мора сите да се повикаат на одговорност. Директорот на домот „25 Мај“ си поднесе оставка, но тоа секако не го амнестира од одговорност. Инспекцискиот наод покажа кој, каде и како потфрлил и ќе има прекршочни и кривични пријави, вели Царовска.
Во интервјуто за „Слободен печат“ таа одговорноста ја лоцира на повеќе нивоа, од кои првото е на ниво на старател-родител, а старател е стручното лице во Центарот за социјални работи.
-Кога детето ќе му каже на старателот дека нешто се случило, ако тој не пријави, има кривична одговорност. Во овие случаи се утврди дека има моменти кога се пријавило дека има проблем, а детето било вратено кај родителот за тој да ја води постапката иако со судска одлука му е одземено родителското право, тука е најголемото прекршување. Потфрлањето на вработените во центрите за социјални работи не ги амнестира и другите институции во своите редови да ги испитаат работите, зошто се чекало толку време да се поднесе пријава до ОЈО и зошто ОЈО не покренало ништо, вели министерката за труд.
Институциите за згрижување на децата од кадровски аспект според неа, се донесени на минимум капацитет, а и кадарот што го има, не е доволно посветен на работата со децата, што може да се види и од досиејата на децата.
-Во март треба да донесеме Стратегија за деинституционализација, во која ќе вклучиме трансформација на „Ранка Милановиќ“ и на „25 Мај“, но и на другите домови за згрижување, како оној во Демир Капија и Бања Банско. Извлекувањето на децата од ова колективно живеење и сместувањето во мали групни домови дава можност да се работи еден на еден со тие деца, да имаа поддршка надвор 24 часа и да имаат модел на родител, што големите институции ниту го нуделе ниту го нудат, вели таа.
Проценката е дека на половина од годината се очекува првите деца да излезат од институциите, не само од „25 Мај“ туку и од другите во Демир Капија, Бања Банско, затоа што, според неа, секаде се прекршуваат човековите права.
-Мал групен дом е станбена единица, во која живеат пет деца со социјален ризик со поддршка на стручни лица, воспитувач, негувател, психолог, дефектолог, и се во постојана комуникација со централната самоуправа, училиштата, со центрите за социјална работа. Во однос на средствата за реализација на деинституционализација, во Буџетот за првпат имаме целосна линија за оваа намена во висина од 25.173.000 денари, но не сме сами во приказната, тука имаме поддршка од УНИЦЕФ и од УНДП и Техничка помош од ЕУ. Сето ова е комплексно, бара покренување цела машинерија за да почне да функционира, но земјите што го постигнале, дале многу поголем квалитет на социјална заштина, вели Царовска.