Владимир Путин не дава никакви знаци дека е подготвен да се пензионира, но и не размислува за својот наследник, иако многумина во Русија размислуваат.
Ова за британски „Телеграф“ го пишува Марк Галиоти од Универзитетот во Лондон, кој е длабоко запознаен со случувањата во врвот на рускиот владејачки апарат. Воени пресврти во Украина, политичка несигурност дома и прашања за неговото здравје – сето тоа значи дека елитите тивко разговараат за нешто што би било незамисливо пред само неколку месеци: како ќе изгледа животот по Путин?
Пропагандната машина на Кремљ работи неуморно, објаснувајќи како „специјалната воена операција“ на Путин ги исполнува своите цели, но важно е да се разликува она што се зборува за општата популација од она што го знаат елитите. Угледот на Путин е сериозно нарушен. Дури и ако руските сили моментално постигнуваат некои скромни успеси во Донбас, не може да се игнорира страшниот неуспех на нејзината почетна стратегија, со амбициозна цел да го заземе Киев и да наметне марионетска влада, рече Галиоти.
Путин можеби се надева дека Западот ќе го изгуби ентузијазмот за поддршка на Украина, но дури и ако санкциите бидат укинати утре, веќе направената штета значи дека на руската економија ќе и требаат години да закрепне. Санкциите придонесоа и инфлацијата да порасне на речиси 18 проценти, а до оваа есен, заедно со зголемената невработеност, ќе стане многу сериозен проблем. Во меѓувреме, војската има проблем да најде луѓе кои ќе ги пополнат нејзините редови, а генералите се лути поради преиспитувањето на Путин за мобилизирање резервисти.
Понатаму, постојаните гласини за сериозните здравствени проблеми на Путин – а се шпекулира дека боледува од рак или Паркинсонова болест – придонесуваат за чувството дека неговото време завршува.
Малку е веројатно дека Путин веднаш ќе биде соборен бидејќи е заштитен од моќен безбедносен апарат составен од неколку спротивставени агенции кои меѓусебно се набљудуваат.
Но, порано или подоцна, неговото здравје може да се влоши или ситуацијата во Русија ќе стане толку тешка што кризата ќе принуди доволно членови на елитата да се свртат против него.
И тогаш прашањето од милион долари ќе биде: Кој ќе го замени?
Ако Путин може да избере, тогаш веројатно ќе избере некого за кој мисли дека може да му ја довери личната безбедност и неговото наследство. Тоа може да биде некој како Алексеј Думин, еден од неговите поранешни телохранители и сега гувернер на регионот Тула. Но, прашање е дали остатокот од елитата би прифатил друг моќен човек.
Министерот за одбрана Сергеј Шојгу – еден од најблиските сојузници на Путин – некогаш изгледаше како остварлива алтернатива, но неговата ѕвезда го загуби својот сјај поради лошата армија. Сепак, тој е лукав човек кој знае како да преживее и сепак не може целосно да се исклучи.
Ако Путин не може да избере, наследувањето на елитата веројатно ќе биде договорено зад сцената. Тие ќе се обидат да се погрижат тој што се појавува како нов претседател да биде личност многу понемоќна отколку што стана Путин. Проблемот е што не постои ниту еден доминантен блок на моќ кој е подготвен да го наметне својот кандидат кога ќе дојде време.
Тој – и веројатно ќе биде човек што може да постигне консензус во оваа владејачка коалиција составена од шпиони, генерали, бизнисмени и бирократи. Тоа може да биде личност како премиерот Михаил Мишустин или градоначалникот на Москва Сергеј Собјанин.
Алтернативно, тоа може да биде само фигура, марионета од која никој навистина не се плаши. Поранешниот претседател и премиер Дмитриј Медведев моментално се обидува да се репозиционира како „жесток тип“, но тој сепак е лесна фигура и може да одговара на таа улога. Слично е и со заменик-шефот на кабинетот на претседателот и врвен спин доктор Сергеј Кириенко.
Што и да се случи, фактот што воопшто се разговара за различни кандидати – иако претпазливо – сугерира дека дури и московските елитни кругови не мислат дека Путин ќе го врати својот стар авторитет. Вака или онака, неговите денови се избројани, заклучува Галиоти.