И покрај измените на Законот за извршување и Тарифата за награда за работата на извршителите со кои беше предвидено нивно намалување, овие износи и натаму се високи. Треба да се истакне дека продолжува праксата на некои извршители и за намерно зголемување на трошоците на извршување и каматите, со непреземање извршни дејства за наплата на побарувањата, по издавање на налозите за извршување, констатира Народниот правобранител во најновиот извештај.
Се наведува дека има случаи кога извршните дејствија за наплата на побарувањата се преземаат дури и неколку години по издавање на налогот за извршувања, така што за тој период се зголемуваат и каматите и трошоците за извршување, што води до дополнителнопарично оптоварување за должникот во постапката.
Работите се толку усложнети што Народниот правобранител ги советува жртвите да тужат.
„Во овие случаи, на подносителите им е укажано дека заштита на нивните права, покрај до Народниот правобранител треба да побараат и пред надлежните судови. Ова, со оглед на тоа што работата на извршителите е подложна на контрола од нивна страна, на начин и во постапка определена во соодветните одредби од Законот за извршувањето и единствено судот ги утврдува сторените незаконитости и ги става вон сила преземените извршни дејствија или пак, го утврдува пропуштањето за преземање на определено законско дејствие“.
За работата на извршителите до Народниот правобранител во 2021 година, инаку се поднесени 149 претставки. Иако бројката е нешто помала од претходната година кога беа поднесени 195 поплаки, причините поради кои се жалат граѓаните и натаму се исти: неправилност во постапките, неуредна достава, висина на наградите и на извршните трошоци и пресметани камати за задоцнета исплата на долговите.
Од вкупниот број поднесени претставки, 99 се однесуваа на наводи за неправилности во постапките на извршување во кои граѓаните побараа интервенција во однос на неуредната достава, висината на наградите, извршните трошоци и пресметаните камати за задоцнета исплата на долговите, како и барања за наплата на долговите со други средства на извршување. Натаму, 22 претставки се однесуваа на барања за одблокирање на трансакциски сметки, во 10 случаи побарана е помош поради неприменување на предвидените ограничување на извршување, а останатите претставки се однесуваа на одолжување на постапките на извршување.
Законот за извршување во минатите години беше неколку пати менуван со цел да се намалат огромните камати и награда за работата на извршителите, кои беа причина граѓаните должници да плаќаат неколкукратно поголеми суми од долгот. Со новите измени на законот беше проширена и допрецизирана листата на лица и примањата кои се изземени од извршување, како што се, лицата приматели на просечна плата и пензија, а за кои максималната вредност на задржувањето се намали на 1/5 од нивната плата или пензија.
Воедно, со измените на Законот за извршување се предвидоа низа олеснувања во однос на деблокирањето на трансакциските сметки на лицата-должници кои остваруваат средства што се изземени од извршување, односно чие извршување е ограничено, како и измени во делот на висината на наградите и надоместоците за работата на извршителите.
Но, се покажа дека и граѓаните во обид да се спасат од високи плаќања прибегнуваат кон трикови кои подоцна ги чинат многу пари. Тие на пример не реагираат кога ќе им се достави налогот за извршување, туку бараат интервенција откако ќе им бидат блокирани трансакциската сметка и откако ќе измине рокот за поднесување приговор до надлежниот суд. (Р.Н.)
.