Првото излегување деца од гломазни институции за згрижување и преминување во мали групни домови се очекува во јуни годинава, најави министерката за труд и социјална политика Мила Царовска.
Со ова треба да започне процесот на трансформација на големите институции кои не можат да овозможат соодветна грижа за децата.
– Тие институции се отворени. Уште од моето доаѓање на функцијата зборувам за деинституционализација на овие гломазни установи, затоа што моделите на заштита во такви системи, што не ги почитуваат човековите права и не даваат однос еден на еден, не можат да дадат резултати во ресоцијализацијата, рече Царовска одговарајќи на новинарско прашање во врска со уште последниот случај кога од Заводот за згрижување „Ранка Милановиќ“ во полиција било пријавено дека едно девојче заминало од институцијата.
МТСП, рече таа, детално го истражило овој случај, како сите останати претходни случаи. Девојчето било постар малолетник, кое еднаш ја напуштило институцијата, било вратено и повторно пред неколку денови заминало.
– Тие деца се таму не заради тоа што немаат родители, туку заради акумулација на голем број социјални ризици и неможноста училиштето и семејството да се справат со нив. Но, институцијата уште помалку има такви можности. Тоа го гарантирам, затоа што институциите се уривани изминатите години. Дополнителен проблем е што оваа оваа институција е правно поврзана со другата институција „25 Мај“, рече Царовска.
Додека заврши процесот на трансформација, Царовска истакна дека е ангажирано стручно лице кое, како што рече, има големо искуство во менаџирање на мали групни домови. Тој е во институцијата секојдневно со цел да ги зајакне капацитетите за протокол и заштита на децата, работи на осмислување програма за работа со деца, но, потенцира Царовска, работи со воспитувачите и стручни служби за да се подигне моралот и енергијата за работа во институцијата.
Проблемот со нефункционирањето на домовите за згрижување деца и младинци се актуелизира откако Европски центар за правата на Ромите (ЕЦПР) објави случај на малолетничка која била сексуално злоставувана додека била под старателство на државата.
Утврдено беше дека претходниот старател знаел, но не презел ништо за заштита на девојчето. Министерството за труд и социјална политика поднесе кривични пријави против 11 лица од надлежните институции во врска со случајот со 13 годишната штитеничка на Домот „25 мај“ која додека е под старателство на државата подог временски период била жртва на силување.
Основното јавно обвинителство Велес, пак, постапува по предмет за кој веќе во јавноста беа објавени детали. МВР во понеделникот соопшти дека против едно лице веќе поднеле кривична пријава за полов напад врз дете, кое признало дека имало сексуални односи со 13-годишното девојче лани во ноември, кога во бессознание била однесена во општата болница во Велес.