Претседателот на Европската комисија Жан-Клод Јункер, есенва изјави дека до 2025 година Србија и Црна Гора ќе станат членки на ЕУ. Во оваа изјава Македонија не беше спомената.
Дејвид МакАлистер, претседател на Комисијата за надворешни работи на Европскиот парламент и Едвард Кукан, европски пратеник и поранешен министер за надворешни работи на Словачка, зборуваат за идната европска стратегија за проширувањето на ЕУ кон Балканот, ја коментираат оваа изјава на Јункер како и стратегијата што Европската комисија ја подготвува за Балканот.
Дејвид МакАлистер
Говорот за состојбата на Унијата на Жан-Клон Јункер е многу важен за целиот балкански регион затоа што за прв пат претседател на Комисијата зборува за идното проширување, со именување на регионот и две земји.
По изјавата на Жан-Клод Јункер во Стразбург за состојбата на Унијата сега ја чекаме стратегијата за политиката за проширување за Западниот Балкан од Европската комисија во февруари. Таа стратегија треба да биде генерален пристап на ЕУ до Западниот Балкан. И ќе даде генерален преглед како овие шест земји се развиваат на патот кон ЕУ. Таа нема да има многу детали. Специфичните детали за земјите ќе бидат објавени во годишните извештаи најверојатно во април. Значи ќе имаме општ преглед за тоа што очекуваме од шесте земји од Балканот. Но би сакал исто така да прочитам во тој документ што ние од ЕУ можеме да направиме за поддршка на вашите земји. Влезот во ЕУ е технички процес, преговорите се комплексни. Не знам дали луѓето на Западниот Балкан знаат што значи кога се отвораат поглавија, привремено затвораат итн.
Дали стратегијата значи дека се влегува во еден вид реформски натпревар кон ЕУ помеѓу земјите кандидати?
Шесте земји се различни. И сите шест земји ќе минат низ длабока анализа за тоа што направиле или што не направиле. ЕУ сака да го види целиот регион како оди напред. Ние силно сакаме да ја поддржиме регионалната стабилност, помирувањето и добрососедските односи. Во рамките на берлинскиот процес очекуваме да видиме како се организира поврзаноста на регионот, луѓето и бизнисот да можат да се среќаваат и затоа јас сум за инфраструктура и поврзаност. Но регионалната стабилност и помирување е една работа но фундаменталото пред се. Клучно за членство е зајакнување на демократијата, правната држава, борбата против корупцијата но и слободата на медиумите. Тоа е навистина клучен приоритет и тука нема попуштање.
Едвард Кукан
Колку ќе биде амбициозна стратегијата на Европската комисија за Балканот со оглед на датумот за 2025 година ветен од Јункер?
Да се даде временска рамка е многу необично. Морам да кажам дека Јункер е храбар политичар штом дава таква изјава. Мислам дека треба да стоиме на цврсто на земја. Се зависи од тоа како земјите реформираат. Лично јас посакувам да им кажам добредојде дури и порано, но тоа не може да оди побрзо од исполнувањето на критериумите. Добро е што Јункер спомена датум, многу подобро од неговата претходна изјава кога рече дека нема проширување во наредните 5 години. Но штом тоа го вика, а и тука на конференцијата го чув тој датум, значи дека ние сите треба тоа сериозно да го сфатиме. Тоа е сериозно ветување од европските институции, од претседателот на Европската комисија, па земјите од Балканот тоа исто така треба сериозно да го сфатат бидејќи ова е двонасочна соработка за исполнување на целта. Ако ние не дојдеме до целта на тој датум тоа би било големо разочарување. Затоа јас сум понекогаш внимателен со датуми но кога претседателот на Комисијата одлучил така и тоа го објавил, тогаш тоа нé обврзува да правиме се во таа насока.
Јункер ги спомена Србија и Црна Гора. Дали 2025 година ќе се однесува и на Македонија?
Овие две земји се единствените што се влезени во преговори за членство. Затоа е нормално што Јункер ги споменал. Се надевам дека другите земји ќе им се придружат во процесот во наредната година. Албанија чека на датум, Македонија чека на датум. Затоа мислам дека е нормално и логично што Јункер го спомена само овие две земји. Штом другите му се придружат на процесот и тие ќе добијат некаква временска линија на која треба да сметаат за идно членство. Другите две земји од регионот ова треба да го сфатат како охрабрување бидејќи работите се движат. Процесот е жив. И она што ми прави задоволство е што сега сите европски институции го сфаќаат проширувањето кон Западниот Балкан многу сериозно, одговорно и тоа на интензивен начин, така што мораат, по овие убави изјави, да испорачаат во земјите. Испорачувањето мора да биде во форма на конкретни проекти за да им се помогне на земјите од регионот за дојдат побрзо во интеграцијата. Ова е навистина убава вест за регионот кој е различен, различните земји за на различно ниво на интеграција во ЕУ. Но најважното е што има порака за сите нив.