Шведскиот и финскиот парламент денеска почнаа да расправаат по прашањето за влез во НАТО, а седницата во Хелсинки најверојатно ќе трае неколку дена. Додека 85 отсто од 200-те пратеници на Финска го поддржуваат членството, 150 побараа да зборуваат и не се очекува дискусиите да завршат и да има гласање денеска.
„Нашето безбедносно опкружување фундаментално се промени“, рече премиерката Сана Марин отворајќи ја дебатата во парламентот. „Единствената земја што ја загрозува европската безбедност и сега отворено води војна на агресија е Русија“, додаде.
Русија и денес им порача на Финска и Шведска дека нивната одлука да се приклучат на воената алијанса е „сериозна грешка со далекусежни последици“ и дека не треба да претпоставуваат дека Москва нема да одговори.
Финската влада вчера ја потврди својата намера да се приклучи на НАТО, додека шведската владејачка партија се согласи да се откаже од долгогодишното противење на идејата, отворајќи го патот за заедничка апликација за членство во рок од неколку дена.
Одлуките на двете влади, од кои и двете останаа неутрални или неврзани од крајот на Втората светска војна, ќе значат историско прецртување на безбедносната мапа на Европа, по руската инвазија на Украина на 24 февруари.
„Ситуацијата, се разбира, радикално се менува во светло на она што се случува“, рече и денеска заменик-министерот за надворешни работи на Русија, Сергеј Рјабков. „Фактот дека безбедноста на Финска и Шведска нема да се зајакне како резултат на ова, ни е многу јасен“. Рјабков додаде дека двете нордиски нации „не треба да имаат илузии дека тоа едноставно ќе го поднесеме“, предупредувајќи дека потегот е „уште една тешка грешка со далекусежни последици“ и дека „општото ниво на воена тензија ќе се зголеми“.
Русија постојано ги предупредува двете земји да не се приклучат кон НАТО, велејќи дека таквиот потег ќе ја обврзе да ја „врати воената рамнотежа“ со зајакнување на својата одбрана во регионот на Балтичкото Море, вклучително и со распоредување нуклеарно оружје.
Финска дели копнена граница долга 1.300 километри со Русија, а Шведска поморска граница. Двете земји со децении сметаа дека приклучувањето кон 30-члената алијанса на НАТО предводена од САД би претставувала непотребна провокација на Москва. Инвазијата на Путин на Украина на 24 февруари доведе до длабока промена во нордиското размислување, при што јавната поддршка за пристапот во НАТО во Финска е повеќе од тројно зголемена и изнесува околу 75 отсто, додека во Шведска се движи меѓу 50 и 60 отсто.