Зајакнувањето на сопствената одбрана на ЕУ, исто така, се најде на агендата на самитот, што ги одразува длабоките стравови дека Москва може да нападне членка на ЕУ во наредните години и сомневањата за иднината на американската заштита за Европа преку одбранбената алијанса НАТО.
Ројтерс
Лидерите на Европската унија во четвртокот изјавија дека ќе продолжат да ја поддржуваат Украина, но не го поддржаа повикот на украинскиот претседател Володимир Зеленски да обезбеди најмалку 5 милијарди евра за набавка на артилериска муниција.
„Потребни ни се средства за артилериски гранати и навистина ќе ја цениме поддршката на Европа со најмалку пет милијарди евра (5,42 милијарди долари) што е можно поскоро“, рече Зеленски на состанокот на лидерите на ЕУ во Брисел преку видео врска.
Шефот за надворешна политика на блокот, Каја Калас, исто така, ги повика лидерите да ги усогласат зборовите на поддршка за Киев со дела, додека американскиот претседател Доналд Трамп продолжува со своите напори да стави крај на војната, вклучително и преку зближување со Русија.
Колку се посилни на бојното поле, толку посилни се зад преговарачката маса“, рече Калас за Украинците.
Во соопштението, сите лидери на ЕУ, освен унгарскиот Виктор Орбан, ветија дека „ќе продолжат да и даваат на Украина редовна и предвидлива финансиска поддршка“. Тие, исто така, рекоа дека членките на ЕУ треба „итно да ги засилат напорите за решавање на итните воени и одбранбени потреби на Украина“.
За 5-те милијарди евра немаше конкретен одговор. Но, претседавачот на самитот Антонио Коста рече дека членките на ЕУ ветиле 15 милијарди евра помош за Украина во последните недели и тој верува дека тие дополнително ќе ги зголемат тие ветувања.
Калас претходно предложи ветување до 40 милијарди евра воена помош за Украина во 2025 година, при што секоја земја ќе придонесе според нејзината економска големина, но тоа го погоди отпорот на некои земји, особено во јужна Европа.
Зајакнувањето на сопствената одбрана на ЕУ, исто така, се најде на агендата на самитот, што ги одразува длабоките стравови дека Москва може да нападне членка на ЕУ во наредните години и сомневањата за иднината на американската заштита за Европа преку одбранбената алијанса НАТО.
„Мораме да се вооружиме, бидејќи во спротивно ќе бидеме следните жртви на руската агресија“, рече претседателот на Литванија Гитанас Наузеда.
Но, некои јужноевропски престолнини беа повоздржани, што ја одразува поделбата меѓу оние географски поблиски до Русија кои и дадоа поголема помош на Украина и оние подалечните кои дадоа помалку, како дел од нивните економии.
Шпанскиот премиер Педро Санчез рече дека не му се допаѓа терминот „повторно вооружување“, кој Европската комисија интензивно го користеше во напорите за повеќе трошоци за одбраната.
„Важно е да се земе предвид дека предизвиците со кои се соочуваме во јужното соседство се малку поинакви од оние со кои се соочува источното крило“, рече тој.
Зеленски ќе биде во Париз следниот четврток за да разговара со коалицијата на подготвени земји за да разговараат за начините како да помогнат во одбраната на Украина, изјави францускиот претседател Емануел Макрон.
Водачите на ЕУ, исто така, разговараа за предлозите за одбрана на Комисијата, кои вклучуваат повик до европските земји да ги здружат ресурсите за заеднички воени проекти и да купат повеќе европско оружје.
„Мислам дека Европа никогаш не се движела побрзо отколку во изминатите неколку недели“, рече Макрон.
„Европа беше заедница изградена за да се избегне војна, а потоа единствен пазар. Таа никогаш не изгради алатки за да стане вистинска сила. Тоа го прави сега. Ние го правиме тоа во реално време и го правиме тоа брзо“.
Некои, како грчкиот премиер Киријакос Мицотакис, ја повикаа ЕУ да оди понатаму во финансирањето на трошоците за одбрана и да размисли за давање грантови на земјите-членки, а не само заеми.
Италијанскиот премиер Џорџија Мелони изрази предност за „вистински заеднички европски инструменти кои директно не го оптоваруваат долгот на државите“.
Други, како холандскиот премиер Дик Шуф, рекоа дека сè уште се многу против заедничките еврообврзници.
Лидерите на ЕУ ја поминаа рано вечерта дебатирајќи за економските предизвици со кои се соочува блокот, особено неговиот обид да остане конкурентна додека ги декарбонизира своите индустрии и да се израмни со ривалите САД и Кина во нови полиња како што е вештачката интелигенција.
Тие јасно ставија до знаење дека способноста на ЕУ да инвестира во одбраната се потпира на нејзината економска сила и повикаа на напредок оваа година на три полиња – намалување на бирократијата, обезбедување прифатлива и чиста енергија и создавање подинамичен пазар на капитал за канализирање на милијарди евра приватни пари кон потребните инвестиции