Зошто Израел избегна да го погоди складиштето за гориво кое му обезбедува на Иран најбрз пат до производство на мал нуклеарен арсенал, останува мистерија. Токму ова гориво беше во срцето на оправдувањето на премиерот Бенјамин Нетанјаху за нападот – по две децении во кои Израел се воздржа од решителна акција.
The New York Times
Израел сериозно оштети една од клучните нуклеарни локации на Иран и уби изненадувачки голем број високи воени и нуклеарни функционери во нападите што започнаа вчера наутро. По тој разорен удар, стана јасно и колку од нуклеарната програма на Иран сè уште постои – барем засега.
Израелските напади се чини дека уништија надземен објект за производство на нуклеарно гориво и енергетски центри во најголемиот центар за збогатување ураниум во Иран, Натанц. Убиството на некои од најважните нуклеарни научници во Иран е дел од долгите израелски напори да се елиминира знаењето потребно за изградба на бомба. Сепак, првата фаза од израелските напади не ја погоди најверојатното место каде што се складира иранското гориво збогатено речиси доволно за да се направи нуклеарна бомба – и тоа можеби било намерно.
Тој магацин се наоѓа во огромен комплекс надвор од древниот главен град Исфахан, според меѓународните инспектори задолжени за негово следење. Сто израелски борбени авиони, ракети и беспилотни летала во првиот бран го избегнале Исфахан, иако тој е еден од најголемите нуклеарни објекти во земјата и, според западните разузнавачки служби, едно од жариштата на тајните истражувања за оружје на Иран.
Израелските одбранбени сили објавија во петокот попладне дека втор бран го погодил Исфахан, но не и складиштето за гориво. Наместо тоа, тие се фокусираа на лабораториите што работат на претворање на ураниумскиот гас во метал – еден од последните чекори во производството на оружје. Сепак, немаше споменување за таргетирање на областите каде што се складира гориво.
Report Ad
„Неодамна видовме гориво таму“, рече Рафаел Маријано Гроси, генерален директор на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), неколку часа по почетокот на нападот. Инспекторите беа во објектите во Исфахан во последните недели, каде што правеа конечни пописи за квартален извештај за капацитетите на Иран.
Зошто Израел избегна да го погоди складиштето за гориво кое му обезбедува на Иран најбрз пат до производство на мал нуклеарен арсенал, останува мистерија. Токму ова гориво беше во срцето на оправдувањето на премиерот Бенјамин Нетанјаху за нападот – по две децении во кои Израел се воздржа од решителна акција.
„Иран произведе доволно високо збогатен ураниум за девет атомски бомби – девет“, рече Нетанјаху.
Нетанјаху предупреди на опасноста што ја претставува самото постоење на тие залихи.
„Во последните неколку месеци, Иран презеде чекори што никогаш порано не ги презел – чекори кон претворање на збогатениот ураниум во оружје.- рече тој.
Тој додаде: дека Иран би можел да произведе нуклеарно оружје за многу кратко време – можеби за една година, можеби за неколку месеци..
Зошто Израел не го таргетираше складиштето за гориво?
Израелските претставници не одговорија на прашањата зошто го поштедија складиштето за гориво – барем засега. Можно е комплексот во Исфахан да биде цел на следниот бран. Претседателот Трамп во петокот изјави дека „доаѓаат уште, многу повеќе“, додавајќи дека следните напади ќе бидат „брутални“.
Но, многу надворешни експерти веруваат дека избегнувањето на Исфахан била намерна одлука.
„Фактот дека Израел не ја бомбардираше познатата фабрика за ураниум во Исфахан сугерира дека Нетанјаху можеби бил загрижен дека бомбардирањето може да предизвика радиолошки инцидент или дека навистина верувале дека Иран може доброволно да се откаже од своите залихи“, рече Џон Волфстал од Федерацијата на американски научници.
Опасноста од „радиолошки инцидент“ е реална. Нападот врз складиштето нема да предизвика нуклеарна експлозија, но може да ослободи радиоактивен материјал во околината, претворајќи го комплексот Исфахан во „валкана бомба“.
Гроси доцна во петокот изјави дека има хемиска и радиолошка контаминација во тешко погодениот Натанц, но дека подземните центрифугални сали не се пробиени.