На вчерашната тричасовна седница, членовите на Државната изборна комисија (ДИК) едногласно ги отфрлија сите 2.142 приговори поднесени од политичките партии за предвремените парламентарни избори со образложение дека тие се без докази, а најголем дел од оние што беа поднесени од „Левица“ немаа ниту потпис од овластен претставник. За барањата за рачно броење на избирачките ливчиња, членовите на ДИК кажаа дека децении наназад тие се бројат рачно и јавно се покажуваат пред членовите на избирачките одбори, а дополнително потецираа дека по повеќе пати се проверени записниците од сите 3.480 избирачки места и 80 општински изборни комисии (ОИК) каде нема забелешки за основите на приговорите.
Откако партиите ќе ги примат решенијата за одлуките на ДИК, имаат 24 часа да достават тужба до Управниот суд кој, пак, по нејзиниот прием има 60 часа да одлучува.
За 1.478 приговори од вкупно 1.982 поднесени од „Левица“, членовите на Комисијата утврдија дека тие немале потпис од овластениот претставник и немаат печат од подносителот на листата, додека за другите 504 потенцираа дека не се поткрепени со докази и текстот во образложението е ист за сите овие приговори. За приговорите на Алијанса на Албанците и на Алтернативата, исто така, беше оценето дека не се поткрепени со докази, како и на „Демократи“, на СДУ, на Интегра, МОРО Работничка партија и на ВМРО-ДПМНЕ. Во приговорите се бараше рачно броење на избирачките ливчиња, увид во избирачкиот материјал, како и во неважечките ливчиња.
Извесно е дека резултатите и мандатите од предвремените Парламентарни избори, кои се одржаа во мошне специфични услови, поради пандемијата со Ковид-19, остануваат онака како што првично беа објавени – коалицијата „Можеме“ предводена од СДСМ освои 46 пратеници, коалицијата „За обнова на Македонија“ на чело со ВМРО-ДПМНЕ – 44, Демократската унија за интеграција (ДУИ) – 15, Алијанса на Албанците и Алтернатива – 12, „Левица“ – два и ДПА – 1.
Претседателот на ДИК, Оливер Деркоски на синоќешната седница истакна дека овие две години, Комисијата покажала дека работи врз основа на почитување на законите и дека тоа нема да се промени во ниту еден случај, па ниту во овој случај.
„Ние како ДИК пред нас имаме Изборен законик, имаме Упатство за решавање по приговори. Како ДИК извршивме проверка на целокупниот изборен материјал, записници 16 и 21 од сите општински изборни комисии. Во ниеден записник немаше ставено забелешки по причините кои се наведени во приговорите. Одговорно тврдам дека ДИК си ја заврши работа како што треба согласно Уставот и законите. Истовремено ги поздравувам сите кои на Фејсбук и на останатите социјални мрежи мислат спротивно од мене дека можат да продолжат да мислат така, меѓутоа јас одговорно ви кажувам дека нема ниту еден единствен пат да работам спротивно на законите на оваа држава“, рече Деркоски.
Волјата на граѓаните, според него, е искажана на изборниот ден и секој си има право да гласа по сопствено убедување.
„Она што беше приказ на резултатот, тоа ДИК го утврди, го констатира и го објави. Техничките проблеми кои се појавија во текот на објавувањето на резултатите никогаш не влијаат на утврдувањето на резултатите, ниту влијаеле. Броењето на резултатите – не треба да се правиме дека сега првпат воочуваме оти броиме резултати рачно на секое избирачко место. Тоа го правиме наназад децении“, потенцираше претседателот на ДИК на седницата.
Никој не треба да се сомнева во процесот, тврди тој, додавајќи дека на избирачките места има 35.000 членови на изборната администрација, но и десетици набљудувачи. Според него, изборната администрација, избирачките одбори, вклучувајќи ги и посебните и општинските изборни комисии беспрекорно си ја завршиле својата работа што било посочено и во извештајот на ОБСЕ/ОДИХР, иако овој процес поради ситуацијата со Ковид-19 се случуваше во тешки и комплексни услови за негова организација.
Изминатите денови, како што кажа, ДИК покрај тоа што технички била оневозможена, со хакерски напад, да користи свои ресурси за објавување на првичните неофицијални резултати, била, исто така цел на напад на шпекулативни и лажни вести во јавноста со цел да се наруши кредибилитетот и интегритетот на оваа институција.
„Одговорно сакам да кажам дека оваа институција ја заврши работата на законит начин. Сите луѓе работеа деноноќно за да ја завршат својата работа како што треба. Јавноста не треба да се грижи, туку треба да и верува на ДИК затоа што Изборниот законик не познава манипулација во овој процес затоа што точно определува како се бројат гласачките ливчиња, кој ги брои гласачките ливчиња, на кој начин и како го утврдува резултатот. ДИК само ги констатира резултатите кои претходно се сумирани и утврдени на самото избирачко место од најмалку десетина луѓе на самото избирачко место. Од тие причини ги демантирам сите шпекулации и лажни вести кои се јавија овие денови, рече Деркоски.
Кондарко: ДИК не е шалтер за „изгубено-најдено“
Членот на ДИК, Борис Кондарко потенцираше дека Комисијата излезе со точни, навремени и вистинити резултати и дека работи на законит начин. Во однос на барањата за рачно броење на гласовите, Кондарко кажа дека тоа е недозволено и невозможно и оти секое ливче им се покажува јавно на сите членови на избирачките одбори. Се беше во ред до 21 часот, наведе тој, посочувајќи дека реакции имало кога ДИК почнала да ги објавува резултатите.
„ДИК не е шалтер за изгубено и најдено за партиите да ги бараат во ДИК гласовите што им недостасуваат на изборите“, рече тој.
Партиите во своите приговори, како што кажа, не доставиле никакви докази, туку во најголем дел од нив се целосно паушални. ДИК работи на законит начин, и освен што партиите со поднесување на вакви неосновани приговори штетат на угледот не само на институцијата, туку и на земјата. Кондарко смета дека Обвинителството кое има формирано Комисија за изборите треба да се позанимава со некои од прилозите во поднесените приговори, бидејќи членовите на ДИК забележале ливчиња кои личеле на фотошопирани, фотомонтажа.
Според Јанакие Витановски, изборите беа фер, слободни и демократски и додаде дека тие се одржаа во услови на пандемија. Резултатите и мандатите што беа објавени се точни, вели тој, а ДИК работи согласно Изборниот законик.
„Секој глас си отиде на правото место“, рече тој.
Елизабета Постоловска, образложувајќи ја својата одлука за приговорите поднесени од ВМРО-ДПМНЕ, истакна дека најодговорно тврди дека не пронашла ниту еден доказ што би бил во прилог на овие приговори.
„Јас ги прегледав сите 3.480 записници лично од избирачко место и сите 80 од ОИК, сите забелешки во прилог на истите. Најодговорно тврдам дека не најдов никаков доказ, ни најмал основ за некаков доказ за основаноста на овие приговори, можеби мојата лична желба е поинкава, но јас работам врз основа на докази и врз основа на Изборниот законик“, кажа таа.
Десеттите парламентарни избори во Македонија, петти предвремени, се одржаа во специфични услови и барања за почитување на мерките за заштита од ширење на коронавирусот. Се гласаше три дена и тоа во понеделникот, вторникот и средата, а право на глас имаа 1.814.263 милиони гласачи. Своето право на глас го искористија 943.750 гласачи.