Утре унгарскиот парламент треба да донесе одлука за иднината на Универзитетот на Централна Европа (ЦЕУ), академска институција во која студираа и многу студенти од Македонија и другите екс југословенски земји.

Според законот кој треба да се дебатира во Парламентот, странските факултети мора да имаат кампус во Будимпешта и во државата од која доаѓаат. ЦЕУ, кој делува само во унгарската престолнина, е единствена меѓународна високошколска установа без ограноци на други места.

Факултетите мора да изберат или да го спроведуваат овој закон или да престанат да прифаќаат нови студенти.

Во неделата во Будимпешта 10.000 луѓе излегоа на улица за да му дадат поддршка на Универзитетот што е финансиран од милијардерот Џорџ Сорос. Тие бараа слобода за нивните студии и изјавуваа дека со овој потег унгарскиот премиер Виктор Орбан го покажува своето вистинско лице и, како и сите диктатори, сака да го затвори овој Универзитет.

ЦЕУ постои од 1991 година и на него дипломирале над 15.000 студенти од 100 земји. Оваа установа беше креирана за да им се помогне на екс комунистичките земји да изградат либерални општества. Но тој принцип е во судир со идеите на Орбан кој пред две години се заложи за креирање на илиберална држава.

Ректорот на ЦЕУ Мајкл Игнатиев изјави за агенцијата АФП дека цел на Орбан е да ја затвори оваа установа.

Орбан го обвини ЦЕУ за лага. Според премиерот, овој универзитет може да издава унгарска диплома како да е американска а тоа, според Орбан, “неправедно му дава предност” во однос на унгарските универзитети.

Универзитетот веднаш ги отфрли овие обвинувања:

“Во текот на 25 години бевме партнери во рамките на високото образование во Унгарија и секоја изјава која го тврди спротивното е лажна”, соопшти ЦЕУ.

Орбан се надева дека новата американска администрација ќе му помогне во обидите да го затвори и намали влијанието на ЦЕУ.

Засега оваа надеж се чини залудна. Американскиот Стејт Департмент ја повика унгарската влада да не го донесува законот:

“Ја повикува владата на Унгарија да избегне законски мерки кои би можеле да го компромитираат функционирањето на ЦЕУ и неговата независност.”

Реакција дојде и од Европскиот парламент (ЕП). Социјалистичката група во ЕП ја обвини Демохристијанската група – Европската народна партија (ЕНП) во ЕП, на која и припаѓа партијата на Орбан, дека молчи пред сите напади врз демократијата кои се случуваа во Унгарија.

Според социјалистите, сегашното ниво на демократија во Унгарија е неприфатливо за земја членка на ЕУ.

Но тие пред се ги прашаа нивните демохристијански колеги зошто молчат пред овој распад на демократските вредности:

“Скандалозно е што Орбан и неговата партија Фидеш се се уште членови на демохристијанското семејство. Што ли уште треба да се случи во Унгарија за да можат тие да најдат храброст да кажат нешто за загрижувачката состојба на Унгарија”, праша претседателот на социјалистите Џани Питела.

Тие ја повикаа Европската комисија да преземе акција против Орбан кој го напуша патот на демократијата.

Со доаѓањето на власт во 2010 година, Орбан прво се сврте кон медиумите и слободата на изразувањето. Потоа му пречеа невладините организации финансирани од странски фондови. Унгарските инспекции “ги чешлаа” сметководствата на невладините но не успеаа да најдат пропусти.