Пишува:Симо Груевски, дипл.инж. по телекомуникации
Во услови на зголемен интерес кај граѓаните за работата на специјалното јавно обвинителство (СЈО), јас како еден од поинформираните за случувањата со прислушувањата на граѓаните на РМ, чувствувам потреба и обврска да ги изложам моите сознанија за овој феномен. Со 35 годишно работно искуство во областа на телекомуникациите имав прилика одблизу да се запознам со организацијата и извршувањето на прислушување преку системот на Телеком.
Генезата на прислушување влече корени уште од почетокот на основање на претпријатието Македонски пошти и телекомуникации (МПТ). Со оглед на технологијата што во минатото се користеше во телекомуникациите, надлежните државни служби функцијата на прислушкување ја обезбедуваа со овластување на посебно стручно лице вработено во Телеком, а контролирано од надлежните државни служби. Ова лице за потребите на МВР преспојуваше во Телекомот ТФ врски до МВР без посебно одобрение од надлежни раководители од компанијата. Ова двовластие (безвластие) беше прекинато со назначување за генерален директор на МПТ на Иван Гиновски во 1991 год.
Една случка на која бев очевидец се случи токму во 1991 год. во канцеларијата на генералниот директор Гиновски, а која ги расветлува околностите и важноста на прислушувањето за надлежните државни институции. Имено, тогашниот министер на МВР, покојниот Јордан Мијалков добил информација дека директорот на Телеком Гиновски не му дозволувал на лицето овластено од МВР да врши преспојување на ТФ врските во Телеком без претходно известување и согласност од надлежните одговорни лица во фирмата. Поради оваа ,,блокада,, министерот Мијалков испрати неколку борни коли пред портите на Телеком, со цел да го исплаши ,,осилениот,, Гиновски.
Бидејќи со тоа не се постигна целта Мијалков дојде лично да се пресмета со Гиновски. По некоја случајност јас и уште еден директор на ООЗТ (Ацо Шперц) бевме во канцеларијата на Гиновски, додека Мијалков со себе водеше уште едно лице, најверојатно телохранител од МВР. Односот на Мијалков за мене беше повеќе од силеџиски. Гиновски со својот тврд карактер оправдано укажа дека без негово знаење и согласност никој не смее да ги злоупотребува врските на Телекомот. Во еден момент расправата излезе од нормала па Мијалков извади од своето куферче мала автоматска пушка, на што Гиновски повика: ,,Ајде пукај што чекаш“. Со наша интервенција некако се смири ситуацијата, па агресивниот министер се спакува и со својот придружник го напуштија Телекомот. По некое време,за жал, Мијалков загина во сообраќајна несреќа. За мандатот на Гиновски преспојувањето на врските преку врските на Телекомот се одвиваше контролирано.
Со доаѓањето на власт на ВМРО-ДПМНЕ во 1998 год. се променија состојбите за можност за прислушкување. Стручни лица од колективот кој дотогаш јас го раководев добија налог да извршат преспојување на водовите во Телекомот преку оптички кабли до МВР. Со овие преспојувања буквално сигналите од сите базни станици од мобилната мрежа и сигналите од фиксната мрежа и порано и сега сеуште се носат и до МВР. Со тоа му се овозможи на МВР да снима и прислушкува, но со најава и согласност на операторите како даватели на ТК услуги. Се сомневам дека оваа обврска МВР ја почитувало, бидејќи налозите за прислушкување неспорно потекнувале од институција со која до неодамна раководеше Сашо Мијалков, а во Телекомот одговорно и влијателно лице сеуште е Жарко Луковски, кумашин на Мијалков.
Опремата што за оваа цел беше набавена и инсталирана во МВР е современа и максимално софистицирана и преку истата може истовремено да се снима огромен број на телефонски врски без учество на човечки фактор. Сите изјави на Груевски за снимања со некакви комбиња се небулози и приказни за неговите слепи подржувачи.
За крај останувам со дилема зошто прислушкуваните граѓани а посебно новинарите кои поседуваат доказ од прислушувањето не бараат преку судовите обештетување од ТК оператори чии услуги ги користеле во терминот на прислушување.