Европскиот парламент (ЕП) денес изгласа Резолуција со која побара од земјите членки на ЕУ да ги замрзнат преговорите за членство со Турција.
Резолуцијата нема обврзувачки карактер. Но е силен симбол и знак испратен до оваа голема земја. Со оваа Резолуција Европа сака да му порача на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган дека неговото автократско владеење нема свое место во ЕУ.
Резолуцијата на ЕП нема обврзувачки карактер. Законската сила ја имаат земјите членки на ЕУ.
Односите помеѓу ЕУ и Турција се наоѓаат на досега најниско ниво откако Турција, во 1987 година, побара да стане членка на ЕУ. Преговорите почнаа во 2005 година и одеа мачно. Од вкупно 35 поглавија, односно области кои се дел од преговорите, во речиси 10 години беа отворени само 17 поглавија. Голем дел од земјите членки на ЕУ сметаат дека на Турција не и е место во оваа организација.
Но ЕУ исто така добро знае дека Турција е важен партнер, економски, политички и воен како важна членка на НАТО.
Со почетокот на големиот бегалски бран пред повеќе од една година, ЕУ сфати дека без Турција нема да може да го менаџира овој феномен. Па така во март годинава беше постигнат договор помеѓу ЕУ и Анкара. Турција се обврза дека нема да им дозволи на бегалците да одат во ЕУ. А ЕУ се обврза дека ќе и даде пари на Турција за бегалците, дека ќе ги укине визите за турските граѓани и дека ќе ги продолжи преговорите за членство.
Потоа на сцена стапи неуспешниот пуч во Турција на 15 јули годинава. Може да се каже дека денешната Резолуција е првата вистинска и силна порака до Турција откако власта отпушти 125.000 војници, полицајци, професори, судии, уапси 35.000 лица помеѓу кои видни новинари и пратеници и ги затвори критичките медиуми.
Апсења на новинари, пратеници, војници… по неуспешниот пуч од 15 јули.
Се разбира Ердоган реагираше на најавата за Резолуција и дебатата во ЕП кои очигледно му предизвикуваат болки во стомакот:
“Невозможно е да се свари пораката што Европјаните ми ја испраќаат”, рече тој. Но сепак додаде дека тоа не му го нарушува сонот бидејќи ова, според него, е само “израз на лутина кој нема никаква вредност”.
За Ги Верхофштад, лидер на либералите во ЕП и екс белгиски премиер, Турција е автократска земја и нема место за преговори за членство:
Ги Верхофштад, лидер на либералите во ЕП и екс белгиски премиер
“Сите ние знаеме што сакаат турските власти. Сакаат да се зачленат во ЕУ, сакаат либерализација на визниот режим што е можно побрзо, сакаат повеќе пари за бегалците и не сакаат никој да им се меша, никој да не ги критикува околу сето она што се случува во Турција. Турција станува автократски систем. Но ние нема да дозволиме да не излажат. Ние знаеме дека она што се случува во Турција нема никаква врска со европските вредности”, изјави Верхофштад.
Парламентарната Резолуција, како што рековме, нема обврзувачки карактер. Законската сила ја имаат земјите членки. Но освен Австрија која е подготвена да гласа замрзнување на преговорите со Турција, ниту една друга земја на ЕУ тоа нема да го стори.
ЕУ се плаши од бегалците. Доколку преговорите навистина бидат замрзнати, голем е ризикот Турција да ги отвори своите граници и бегалците од Сирија повторно да тргнат кон ЕУ.
Во следната 2017 година во повеќе големи земји на ЕУ има избори – Холандија во февруари, Франција во мај, Германија во септември. Една од главните теми на овие избори е токму менаџирањето на бегалската криза.
ЕУ не сака да се повторат минатогодишните драматични сцени со бегалците.
Ердоган тоа добро го знае. И знае дека договорот за бегалците е стапот што тој често го врти кон ЕУ заканувајќи се дека ќе ги отвори границите. Досега тоа останаа само вербални закани.
ЕУ се надева дека Ердоган ќе ја сфати пораката, дека ќе престане со политичките “чистки” и дека ќе им дозволи на медиумите професионално да го работат нивниот занает.