Еднострано раскинување на договорот за концесија и експлоатација на руди на бакар и злато на локалитетот „Иловица“ во општина Босилово е само една од неколкуте одлуки што се донесоа на 171. седница на Владата што се одржа вчера во Куманово. Како причина за тоа, како што наведуваат од владината прес-служба, е наведено дека концесионерот и по четири години од склучување на договорот немал поднесено барање со целосна неопходна документација за издавање на дозвола за експлоатација на минерални суровини.

Одлуката на Владата ќе стапи во сила во првиот нареден ден по објавување во „Службен весник“. На тој начин, автоматски ќе престане важноста на одлуката за доделување концесија за експлоатација на минерална суровина – руди на бакар и злато на Друштвото за производство, промет и усуги „Фелпс Доџ Вардар ДООЕЛ“ од Скопје. Договорот со фирмата беше потпишан во 2014 година, а во 2015 година беше додаден и Анекс.

Рудникот „Иловица“ го следеа контроверзи од почеток. Општина Босилово во 2017 година распиша и референдум на кој жителите имаа прилика да се изјаснат „за“ или „против“, но изразувањето на волјата беше неуспешна. На 19-те гласачки места, сепак, не излегоа потребните 6.151 граѓанин за исполнување на законскиот цензус и изразената волја да биде легитимна.

Таквиот исход за невладината организација „Здрава котлина“, која беше иницијатор за референдумот, беше катастрофален и срамен и најавија искористување на сите законски инструменти за стопирање на рудникот за бакар и злато кај Иловица. Меѓу нив и поднесеното барање до Владата и сите други институции за ревизија на проектот, но и останати студии кои се преполни со штетни работи по човечкото здравје и природата.

Две недели подоцна за рудникот „Иловица“ на Огражден, како последни во југоисточниот регионот, се изјаснија и жителите на Ново Село и тоа неуспешно. За разлика од нив, од Босилово и од Валандово, каде референдумите пропаднаа, во Гевгелија, во Богданци и во Дојран рекоа „не“ за рудници. Освен „Иловица“, рудник е планиран и на локалитетот Казандол. Граѓаните од овој регион стравуваа дека технологијата за преработка на продуктите од бакар и злато која подразбира користење на цијанид и солна киселина ќе стави неповратни последици по животната средина, особено почвата во регионот познат по земјоделието.

На тоа се надоврзаа и протестни маршеви во Скопје, во Валандово и во Струмица и покрај уверувањата на концесионерот дека нема да користи цијанид и сулфурна киселина во работата на рудникот „Иловица“.

Владата во јуни оваа година најави преиспитување на исполнувањето на правната основа за „Иловица“ и веќе наредниот месец ја одзеде концесијата.